Wśród licznych atrakcji województwa śląskiego, na granicy Orzesza i Czerwionki-Leszczyn, znajduje się miejsce, które łączy w sobie bogactwo przyrody, nutę tajemnicy oraz nowoczesną technologię. Ramża, najwyższe naturalne wzniesienie Płaskowyżu Rybnickiego, od lat przyciąga miłośników aktywnego wypoczynku, historii i legend. To miejsce, gdzie można nie tylko podziwiać malownicze krajobrazy, ale także poczuć ducha dawnych czasów i odkryć fascynujące opowieści związane z regionem.
Charakterystyka wzgórza Ramża
Ramża, często nazywana Ramżulą, wznosi się na wysokość 325 m n.p.m. i dominuje nad okolicznymi miejscowościami. Wzgórze jest w większości porośnięte lasem, a w pobliżu szczytu rosną nawet stuletnie buki, które nadają temu miejscu wyjątkowego klimatu. To naturalne wzniesienie stanowi doskonały punkt widokowy, z którego rozpościera się panorama na okoliczne doliny Odry i Wisły. Ramża jest nie tylko atrakcją przyrodniczą, ale także historyczną – jej zbocza kryją ślady dawnego wydobycia węgla kamiennego, które zapoczątkowało działalność nieistniejącej już kopalni „Dębieńsko”.
Legendy i historia Ramży
Ramża od wieków otoczona jest aurą tajemniczości. Według lokalnych legend, to właśnie tutaj miał swoją kryjówkę rozbójnik wywodzący się ze śląskiej szlachty – Mikołaj Ramesch. Opowieści o nim sięgają średniowiecza i są pełne wątków o ukrytych skarbach oraz niezwykłych wydarzeniach. Jedna z wersji legendy głosi, że rozbójnik mieszkał w lesie wraz z ulubionym kotem i psem, a po jego śmierci pies uciekł z kluczem do skarbca w pysku. Według innej opowieści, skarb Ramży można będzie odnaleźć dopiero wtedy, gdy w okolicznej wsi urodzą się dwa czarne byczki-bliźniaki, które trzeba zaprząc do pługa i oborać całą górę. Te barwne historie nadają wzgórzu niepowtarzalnego charakteru i sprawiają, że spacer po Ramży staje się prawdziwą podróżą w czasie.
Znaczenie historyczne i gospodarcze
Wzgórze Ramża to nie tylko miejsce legend. W XVIII wieku właśnie tutaj wydrążono pierwsze w okolicy sztolnie w poszukiwaniu węgla kamiennego, co miało ogromne znaczenie dla rozwoju przemysłu w regionie. W pobliżu szczytu zachowały się ślady dawnych wyrobisk, a lokalne podania wspominają nawet o podziemnych tunelach łączących Ramżę z zabytkowym kościołem św. Wawrzyńca w Orzeszu. Przez Ramżę przebiegał także ważny szlak handlowy Via Magna, łączący Europę Południową z Północną, co dodatkowo podkreśla strategiczne położenie tego miejsca.
Nowoczesność na szczycie – radar meteorologiczny
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów Ramży jest 35-metrowa wieża z radarem meteorologicznym, widoczna z wielu kilometrów. Obiekt został uruchomiony w 1996 roku i należy do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. To jeden z ośmiu tego typu radarów w Polsce, który monitoruje pogodę na obszarze o promieniu nawet 300 km. Radar ten jest kluczowy dla ostrzegania przed gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi i umożliwia precyzyjne prognozowanie opadów oraz innych warunków pogodowych. Nowoczesny sprzęt, taki jak radar Meteor 1600C, pozwala rozróżnić różne rodzaje opadów i jest ważnym elementem krajowego systemu meteorologicznego.
Turystyka i rekreacja na Ramży
Ramża to miejsce stworzone do aktywnego wypoczynku. Na wzgórzu wytyczono liczne ścieżki rowerowe, biegowe oraz trasy do nordic walkingu. Dzięki zróżnicowanemu ukształtowaniu terenu i malowniczym lasom, spacery po Ramży są niezwykle przyjemne o każdej porze roku. Trasy są dobrze oznakowane, a przy wielu z nich umieszczono tablice informacyjne i punkty odpoczynkowe. To idealne miejsce na rodzinny spacer, poranną rozgrzewkę czy rowerową wycieczkę. Wśród drzew nie brakuje miejsc na piknik, a dzieci mogą bawić się w poszukiwaczy skarbów, inspirowane lokalnymi legendami.
Na Ramżę można dostać się z kilku stron: od Orzesza-Jaśkowic ulicą Fabryczną, od strony Czerwionki-Leszczyn ulicą Bełkowską, a rowerem najlepiej od ulicy Leśnej, na granicy Orzesza i Ornontowic. Dojazd komunikacją publiczną jest możliwy – najbliższe przystanki autobusowe i kolejowe znajdują się w Orzeszu i Czerwionce-Leszczynach. Ceny biletów kolejowych na trasie Orzesze–Czerwionka zaczynają się już od 2 zł, a czas przejazdu to około 7 minut. Wstęp na wzgórze i ścieżki jest bezpłatny, a teren dostępny jest przez cały rok, bez ograniczeń godzinowych. Wieża radarowa nie jest udostępniona do zwiedzania wewnątrz, ale można ją podziwiać z zewnątrz podczas spaceru po szczycie.
Przyroda i krajobrazy
Wędrując po Ramży, można podziwiać nie tylko piękne widoki, ale także bogactwo lokalnej flory. Wśród dominujących gatunków drzew znajdują się buki, dęby i sosny, a wiosną i latem runo leśne zachwyca różnorodnością roślin. Wzgórze stanowi także ostoję dla wielu gatunków ptaków i drobnych ssaków, co czyni je atrakcyjnym miejscem dla miłośników przyrody i fotografii.
Podsumowanie
Ramża w Orzeszu to miejsce, które zachwyca zarówno miłośników historii, jak i entuzjastów aktywnego wypoczynku. Połączenie malowniczych krajobrazów, bogatej historii, lokalnych legend oraz nowoczesnej technologii sprawia, że każdy spacer po tym wzgórzu staje się wyjątkowym doświadczeniem. Ramża to idealny kierunek na weekendowy wypad, rodzinny piknik czy rowerową wycieczkę, a także doskonała okazja, by poznać mniej oczywiste, ale niezwykle ciekawe zakątki Śląska. Warto tu wracać o każdej porze roku, bo Ramża za każdym razem odkrywa przed odwiedzającymi nowe oblicze.